Ergenlik, çocukluktan yetişkinliğe geçiş dönemi olarak tanımlanır.Henüz yetişkin sayılmayan ergenler çoğu kez ileri geri gidip gelmeler içeren güç bir dönem geçirirler. Bu dönemde gençlerde birçok fiziksel ve psikolojik değişimler görülür, bunlar çok hızlı olduğundan dolayı sorunlar ortaya çıkabilir. Bedeni, giyinişi, seçimleri, karşı cinsiyetle olan ilişkisi, anne-babayla olan ilişkisi değişmeye başlar ve bu değişimler ile beraber ergen kendine yakışacak olan kimliği arar durur. "Sanki Ben" olarak adlandırılan bu durumda ergen mağazadaki her elbiseyi deneyen bir müşteri gibidir.
Ergenlik Nedir?
Ergenlik, çocukluk dönemi ile yetişkinlik arasında yer alan geçiş dönemidir. Genellikle 10-12 yaşlarından başlayarak, 18-20 yaşlarına kadar devam eder. Bu süreç, fiziksel, duygusal, sosyal ve bilişsel değişimlerin yoğun yaşandığı bir dönemdir. Ergenlikte, beden hızlı bir şekilde büyür ve cinsiyet özellikleri gelişir. Aynı zamanda, kimlik arayışı, bağımsızlık isteği, arkadaş gruplarına dahil olma ve toplumsal normlara uyma gibi sosyal ve psikolojik değişimler de yaşanır. Ergenlik, kişilik oluşumunda kritik bir dönem olarak kabul edilir ve bu süreçte bireyler, kendilerini anlama ve kimliklerini bulma yolunda önemli deneyimler yaşarlar.
Bedensel gelişim ile birlikte cinsel olarak gelişen ergenini cinsel duygu ve dürtülerinde artış olur. bir çok ergen için bu yeni keşfedilen duygular şaşkınlık ve kaygı kaynağı olabilir. Bu dönemde ergenlere cinsel eğitim yerine "Böyle bir bilgiye gereksinimi olduğunda soru sorabileceğini" belirtmek ve bu rahatlığı sağlamak gerekir.
Ergenlikte Nasıl İlişki Kurulmalıdır?
Ergenlik dönemi, bireyler için duygusal olarak zorlayıcı ve karmaşık bir dönemdir. Ergenlere yaklaşırken çevresindeki kişiler, anlayışlı ve sabırlı bir tutum içinde olmalıdır. İletişimde açık ve samimi olmak, duygusal olarak destekleyici olmak, ve onların hislerine saygı göstermek önemlidir. Aynı zamanda, sınırlar koymak ve kuralları belirlemek de gereklidir, ancak bunu anlayışlı bir şekilde yapmak ve onları dinleyerek kararlar almak ergenlerin güvenini ve özerkliklerini destekler. Eleştiriler yapıcı bir şekilde ifade edilmeli, övgüler samimi bir şekilde paylaşılmalı ve çözüm odaklı yaklaşılmalıdır. Ergenlerin kimlik arayışında ve duygusal dalgalanmalarında anlayış ve destek sunmak, sağlıklı bir ergenlik dönemi geçirmelerine katkı sağlar ve yetişkinlik sürecine hazırlar.
Ergenlik Dönemi Evreleri
Ergenlik dönemi, bireylerin çocukluktan yetişkinliğe geçiş yaptığı karmaşık bir süreçtir ve genellikle 10-12 yaşlarından başlayarak, 18-20 yaşlarına kadar devam eder. Ergenlik dönemi genellikle üç evrede incelenir:
Erken Ergenlik: Bu dönemde, genellikle 10-13 yaşları arasında, çocuklar hızlı bir fiziksel büyüme yaşarlar ve cinsel özellikler gelişir. Hormonal değişikliklerin etkisiyle, duygusal dalgalanmalar ve ruh hali değişiklikleri sık görülür. Kimlik oluşturma süreci başlar ve arkadaşlık ilişkileri önem kazanır.
Orta Ergenlik: Genellikle 14-17 yaşları arasındaki bu dönemde, ergenlerin kimlik arayışı daha yoğun hale gelir ve bağımsızlık isteği artar. Toplumsal normlara uyum sağlama çabası ve aile ile çatışmalar sıkça yaşanır. Ergenler, arkadaş gruplarına daha çok bağlanır ve sosyal ilişkileri büyük önem kazanır.
Geç Ergenlik: Bu dönem genellikle 18-20 yaşları arasında olup, ergenlerin yetişkin kimliğini oluşturmaya yönelik adımlar atmaya başladığı süreçtir. Eğitim ve meslek seçimi, gelecek planları ve sorumluluk alma eğilimi ön plana çıkar. Bu dönemde, ergenlerin daha olgun ve bağımsız bireyler olarak topluma uyum sağlaması beklenir.
Her birey ergenlik dönemini farklı şekillerde deneyimler ve bu evrelerde yaşanılan deneyimler kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Ergenlerin bu dönemi sağlıklı bir şekilde geçirebilmeleri için, aile ve çevrelerinin desteği, anlayışı ve rehberliği büyük önem taşır.
Ergenlik Döneminde En Sık Karşılaşılan Sorunlar
Ergenlik bir dizi hızlı bedensel değişimle biyolojik olarak başlar ve bu sonuçlardan her ergen hoşnut kalmayabilir. Kendini çok uzun ya da kısa, umduğu kadar yakışıklı ya da güzel bulmayabilir. Bu nedenlerden dolayı bu dönemde şişmanlık, anoreksiya nervoza gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Ergenin kendi beden imgesine göre benlik kavramı değişebilir.
Ergenlikte bedensel gelişim ile birlikte cinsel olarak gelişen ergenin cinsel duygu ve dürtülerinde artış olur. bir çok ergen için bu yeni keşfedilen duygular şaşkınlık ve kaygı kaynağı olabilir. Bu dönemde ergenlere cinsel eğitim yerine "Böyle bir bilgiye gereksinimi olduğunda soru sorabileceğini" belirtmek ve bu rahatlığı sağlamak gerekir.
Bedensel ve cinsel değişimlerle beraber ergenler zihinsel yeteneklerinde de değişimler yaşarlar. Geçirdikleri bilişsel gelişim ergenlerin yalnız kendilerini, ailelerini, yaşıtlarını, arkadaşlarını değil, dünyayı görme biçimlerini değiştirir ve uzun süreli etki bırakır.
Bu dönemde ergenin anne babasından ayrılabilmeyi başarabilmesi ve belli bir otonomi kazanabilmesi önemlidir. Çoğu ambivalan davranışın temelinde ergenin anne babasından duygusal anlamda ayrılma çabasının getirdiği dinamikler ve çatışmalar yatmaktadır. Ergen bu dönemde -kapıyı vurarak çıkıp gitmek- yerine kapıyı uygun şekilde kapatıp gerektiğinde yine yavaşça açabilecek şekilde anne babadan ayrılabilmelidir.
Ergenlik Dönemiyle İlgili Anne Babalara Öneriler
- Empati kurarak ergenin duygularını anlamaya çalışın.
- Açık iletişim kurun ve samimi bir şekilde dinleyin.
- Sınırlar koymak önemlidir, ancak bunu anlayışlı bir şekilde yapın.
- Eleştirileri yapıcı bir şekilde ifade edin ve övgüleri samimi bir şekilde paylaşın.
- Özerkliklerine saygı gösterin ve bağımsızlık fırsatları sunun.
- Sorunları anlayışla karşılayın ve çözümler için destek olun.
- Duygusal iniş çıkışlarına anlayışla yaklaşın ve sabırlı olun.
- Onların kişisel alanlarına saygı gösterin.
- Arkadaşlarına saygılı olmaları konusunda yönlendirin.
- Sağlıklı sınırlarda iletişim ve teknoloji kullanımını destekleyin.
Ergenlik Çağında Vücut Yapısında Ne Gibi Değişiklikler Olur?
Ergenlik çağına giren kişilerde fiziksel olarak çeşitli değişiklikler gözlemlenebilir. Kızlarda genellikle 8-13 yaşlarında başlayan adet döngüsü başlar ve meme gelişimi görülür. Vücut yağ oranı artar, kalçalar genişler ve bel incelir. Erkeklerde ise genellikle 9-14 yaşlarında testis ve penis büyümeye başlar, ses kalınlaşır ve vücut kılları çıkar. Her iki cinsiyette de büyüme hızı hızlanır ve boy uzaması yaşanır. Kemikler gelişir ve güçlenir. Ergenlik döneminde hormonal değişimler yaşanır, bu nedenle akne ve sivilce gibi cilt sorunları görülebilir. Bu değişiklikler kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve ergenlik dönemi genellikle 18-20 yaşlarına kadar sürer. Bu dönemdeki değişimler çoğunlukla normaldir ve sağlıklı bir büyüme ve gelişim sürecinin parçasıdır.
Ergenlik dönemi hangi yaşlarda görülür?
Ergenlik dönemi 9-12 yaşlarında başlar. 20 yaşına kadar süren, hem psikolojik hem fiziksel belirtiler gösteren bir süreçtir.
Bir çocuğun ergenliğe girdiği nasıl anlaşılır?
Ergenliğe giren çocuklarda psikolojik ve fiziksel olarak birçok değişiklik meydana gelir. Tüylenme, cinsel organlarda büyüme gibi fiziksel değişimlerin yanı sıra duygu patlamaları, hayatı sorgulama, dış görünüme özen gösterme gibi psikolojik belirtilerle çocuğun ergenliğe girdiği anlaşılır.
Ergenliğin psikolojik belirtileri nelerdir?
Ergenliğin psikolojik belirtileri; karar verme sürecinde zorluk, sorumsuz davranışlar, konsantre olamamak, uyku ve yeme alışkanlıklarında bozukluklar olarak sayılabilir.
Ergenlik döneminde aileler nasıl davranmalıdır?
Ergenlik döneminde aileler çocuklarına hoşgörü ile yanaşmalı, çocuğu güvende hissettirmeli ve her durumda onun yanında olduklarını belirtmelidir.
Ergenlik döneminde hangi sorunlar görülür?
Ergenlik döneminde çocukta depresyon, yeme bozukluğu, davranış bozukluğu, intihar girişimleri, madde kullanımı ve bağımlılıkla ilgili sorunlar görülebilir.
Ergenlik döneminde cinsel eğitim nasıl olmalıdır?
Ergenlik döneminde cinsel duygu ve dürtülerde artış görülür. Bu dönemde çocukların doğru şekilde bilgilendirilmesi, psikolojik olarak sağlıklı bir süreç geçirmeleri için önemlidir. Özellikle internet ve sosyal medya kullanım ile ilgili ebeveynlerin dikkati olması gerekmektedir.
